Инсур Мусанниф

Инсур Шәңгәрәевтың (Инсур Мөсәнниф) “Замана балаhы” исемле хикәйәләр йыйынтыгы хакында рецензия

Инсур Мөсәнниф (Инсур Гәзелгәрәй улы Шәңгәрәев) – hәләтле шагир hәм прозаик булып танылган әзип. Уның “Бер гүмер” тигән шигырзар китабы, “Озак йәшәү сере” тигән хикәйәләр китабы Башкортостан китап нәшриәтендә басылып сыкты. Уның шигырзары шулай ук биш альманахта донья күрзе, улар hәйбәт баhа алды.
И.Мөсәнниф hәләтле йәштәрзең әсәрзәрен басып сыгарыу буйынса ихлас эшләй, район газетаhында “Замандаш” әзәби битен алып бара. Тыуган Яңауыл районы тарихын өйрәнеү менән етди шөгөлләнә. Уның әсәрзәре матбуган биттәрендә урын ала.
Инсурзың ижад емештәре республикабыз матбугатында балкып-балкып ала. 3 мартта “Кызыл таң” газетаhының “Берзәмлек” әзәби битендә И.Мөсәннифтең “Йәшәүзән hис туймамын” тигән баш астында шигырзар шәлкеме басылып сыкты, укыусылар тарафынан якшы баhа алды. Уларза тема төрлөлөгө күзгә ташлана.
И.Мөсәнниф был йыйынтыгына “Замана балаhы” тигән бик урынлы исем биргән. Шуның өсөн бик урынлы тип әйтер инем, сөнки әсәрзәрзә бөгөнгө тормошобозза булып яткан, осраган хәл-вакигалар тос hүрәтләнә.
Гәзәттә кесе формалагы уймак хикәйәләрзә вакига кыска гына вакыт аралыгында бара, языусы ана шул аралыкта уй-фекерзе асып бирергә бурыслы.
И.Мөсәннифтең уймак хикәйәләре был талапка яуап бирә. “Ватылган”, “Гәзит укырга кәрәк”, “Йокосо” хикәйәләрен күрhәтеп үтер инем.
Афоризмлылык кескәй хикәйәләрзең йәнә бер мөhим үзенсәлеге. Был күзлектән караганда “Замана балаhы”, “Әсәйгә ярап булмай”, “Якшырак”ка алмаштырзык”, “Шулай бер көндө...” хикәйәләре хәтерзә кала.
Был кулъязмала фәлсәфәүи фекер йөрөтөү күзгә ташлана. Бөгөнгө көндә тормошта осраган етешhезлектәрзе фашлаган “Мин кем?”, “Шулай бер көндө...” кеүек әсәрзәрзә был үзенсәлек асык сагыла.
“Замана балаhы”нда хәтерзә калырзай образдар hүрәтләнә. Хәл-вакигалар барышында үззәрен нисек тотоузары, hөйләшеүзәре, бөгөнгө тормошобоззагы етешhезлектәргә мөнәсәбәттәре аша образдарзың йөзө асыла. Тыйнак кына геройзар етешhезлектәргә каршы мөнәсәбәттә. “Ылыслы ботактар”, “Катының мафиози булмаhын” кеүек хикәйәләрзә образдар тейешенсә асылган.
Авторзың был кулъязмаhын китап итеп басып сыгарырга мөмкин. Тик хикәйәләрзе бер системаган hалырга тәкъдим итер инем. Авторга быны нисек эшләргә кәрәклеген күрhәтеп бирзем.
Нәшриәткә кулъязманы тәкъдим иткәндә, авторга “Озак йәшәү сере” китабынан хикәйәләр өстәргә кәрәк булыр.
Кулъязманың беренсе кисәгенә уймак хикәйәләр инhен. Икенсе кисәгенә зурырак күләмле хикәйәләрзе индерергә кәрәк булыр.
Инсур Мөсәннифкә кулъязманы тәртипкә килтереү, китап талабына яуап бирерлек хәлгә еткереү йәhәтенән ентекле генә эшләргә кәрәк булыр.
Башкортостан Языусылар союзына Инсур Мөсәннифте агза итеп алырга тәкъдим итәм. Бының өсөн уның әсәрзәре етерлек.
(имза) Рәшит Низамов, языусы.
7 март, 2016 йыл.